Bà Jean Calment - một trường hợp hiếm hoi sống thọ nhưng vẫn hút thuốc lá (Ảnh: Internet)
Với tuổi thọ 122, cụ bà Jeanne Calment người Pháp từng được cho là người cao tuổi nhất hành tinh. Bà nổi tiếng ở 3 điều: Thứ nhất là sự nhanh nhạy tháo vát, thứ hai là sở thích đạp xe dạo xung quanh thị trấn nơi bà lớn lên, và thứ ba là thói quen hút thuốc lá mỗi ngày.
Bà Calment qua đời vào năm 1997. Khi còn sống, điều mà bà thường được mọi người hỏi nhiều nhất là bí quyết để có cơ thể khỏe mạnh. Những lúc như vậy bà sẽ cười và nói rằng, bà có thói quen ăn 2 pound (gần 1 kg) sôcôla mỗi tuần, uống nhiều rượu, và bắt đầu hút thuốc lá từ năm 21 tuổi.
Khi tạp chí Sức khỏe Y tế công cộng nhấn mạnh về tầm quan trọng của chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục đối với tuổi thọ, thì trường hợp của bà Jeanne Calment lại nhắc nhở chúng ta rằng, cho dù có làm bất kể điều gì thì chúng ta cũng khó có thể kiểm soát được vấn đề sức khỏe. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện thấy một chuỗi dấu hiệu di truyền ở những người hút thuốc có tuổi thọ cao. Họ tin tưởng rằng, chính điều này đã giúp những người hút thuốc lá ấy có khả năng chống cự tốt hơn và giảm thiểu những tác hại do thuốc lá gây ra.
Mọi người đều biết rằng, hút thuốc lá là một trong những thói quen làm tổn hại nhất đến sức khỏe, gây ra nhiều hậu quả tai hại về bệnh tật và tuổi thọ của con người.
Tuổi thọ trung bình ở người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc lá khoảng 10 năm, nhưng hút thuốc lá mà vẫn sống lâu như trường hợp của bà Calment lại là một ngoại lệ.
Các nhà nghiên cứu gọi những người này là “Một loại người khác biệt trong giới sinh vật học”. Gen khác biệt “trời sinh” đã khiến họ có phản ứng không giống với những người khác. Morgan E. Levine, một nhà nghiên cứu về di truyền và thống kê sinh học tại Đại học California-Los Angeles, cho biết: “Có bằng chứng cho thấy, những gen này sẽ giúp tăng cường duy trì và sửa chữa tế bào, do đó có thể kéo dài tuổi thọ.”
Bà Jeanne Calment ở tuổi 20 (ảnh trái – ảnh từ grg.org) và tuổi 40 (ảnh phải – ảnh từ Wikipedia)
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tiến hành so sánh 90 người hút thuốc có độ tuổi trên 80 và 730 người hút thuốc có độ tuổi dưới 70 với những người không hút thuốc ở cùng độ tuổi. Thông qua các chỉ tiêu về phản ứng với viêm nhiễm, huyết áp, và khả năng miễn dịch để đánh giá chức năng sinh lý, họ phát hiện rằng, chức năng sinh lý của những người thuộc nhóm trên 80 tuổi này là tương đồng với những người không hút thuốc ở trong cùng độ tuổi. Còn chức năng sinh lý ở những người hút thuốc bị chết trẻ thì bị suy giảm nhiều so với những người không hút thuốc ở cùng độ tuổi. Tuy vậy, nghiên cứu này cũng tồn tại tính hạn chế như số lượng mẫu nghiên cứu còn quá ít, hơn nữa, tình trạng bệnh tật đều là do bản thân họ tự nói ra; những người nghiên cứu đã có đầy đủ thông tin để xác định một tỷ lệ nguy cơ di truyền cho những người hút thuốc.
Tiến sĩ Levine nói rằng, công việc đó vô cùng quan trọng, bởi vì “hiểu rõ và hiểu sâu về nguyên nhân của sự lão hóa sẽ giúp cho chúng ta có những chuẩn bị để tiến hành can thiệp. Lão hóa là một quá trình hết sức phức tạp, chúng ta chỉ giải quyết được một phần cơ chế của kiểm soát lão hóa. Song, lão hóa cũng là nhân tố có nguy cơ lớn nhất khiến con người mắc bệnh và hầu hết là các bệnh dẫn đến tử vong.”
Các nhà nghiên cứu cho biết, họ không chỉ dự đoán được xác xuất tuổi thọ, mà còn có thể dự đoán được nguy cơ mắc bệnh ung thư của một người. Đương nhiên, những người được bảo hộ bởi thể gen “khác lạ” sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư thấp hơn.
Một câu hỏi quan trọng mà những người hút thuốc lá có thể đưa ra là: Họ có mang trong mình thể gen “khác lạ” mà nghiên cứu này đã tìm ra hay không?
Mặc dù có rất nhiều công ty cung cấp dịch vụ xét nghiệm gen trực tiếp cho người tiêu dùng (DTC), nhưng Levine nói rằng, không phải tất cả marker (dấu hiệu, chất chỉ điểm) để xét nghiệm của các công ty đều giống nhau. Vì vậy, họ có thể không trình bày ra tất cả các marker trong bài nghiên cứu này. Nhưng trong tương lai có thể tiến hành xét nghiệm loại này.
Tiến sĩ Levine hiện đang hợp tác cùng nhà nghiên cứu khác tại học viện Davis thuộc trường đại học Nam California, Mỹ. Nghiên cứu phát hiện rằng, có thể sử dụng kết quả xét nghiệm máu và thông tin di truyền để làm công cụ đánh giá nguy cơ về sức khỏe của mỗi người. Levine nhấn mạnh: “Những người sẵn có “dấu hiệu di truyền” mà giúp họ chống lại những tác hại của thuốc lá là vô cùng nhỏ. Vì thế, không nên coi nghiên cứu này là cái cớ để tiếp tục hút thuốc. Cho dù là người đã sẵn có gen trường thọ này, để khỏe mạnh, tốt nhất cũng nên ngừng hút thuốc lá.”
Cụ bà Jeanne Calment trong lễ mừng sinh nhật 117 tuổi (Ảnh: grg.org)
Theo Levine, xã hội hiện đại ngày càng chú trọng nhiều hơn về vấn đề sức khỏe. Bà hiện đang nỗ lực cùng với nhân loại trong việc hướng đến “khỏe mạnh và sống thọ”. Thuật ngữ này chính là để đề cập đến một cuộc sống không có bệnh và không bị tàn tật. Bà cho biết: “Tất cả những tác động tiêu cực trong xã hội ngày nay đều có ảnh hướng đến sự lão hóa của con người. Nhưng mà, chúng ta phát hiện có một số người già có thể trở thành “con người của thế kỷ” (sống lâu hàng thế kỷ), hơn nữa họ còn không hề bị bệnh hay tàn tật. Đây chính là mục tiêu làm việc của chúng tôi.”
Ông Ôn Hồng Trạch làm việc tại Trung tâm Ung bướu Sinh học tại Bắc Kinh đã bình luận:
Tại sao có một số người hút thuốc lá lại đặc biệt sống lâu? Bời vì luôn có một số rất ít người khác biệt so với những người bình thường khác. Họ có một loại gen đặc biệt khiến họ có khả năng phục hồi “bẩm sinh”. Còn hầu hết chúng ta đều không có loại gen “khác lạ” này, không có loại khả năng phục hồi “bẩm sinh” này. Cho nên, chúng ta không có lý do để tự buông thả mình, nếu không sẽ chính là tự tìm đến cái chết.
Bài viết này muốn nói với bạn rằng: Điều kiện “trời sinh” của mỗi người là khác nhau, vì thế hãy nỗ lực cố gắng. Giống như việc bạn không có gen đặc biệt so với người khác, vậy nên tốt nhất đừng hút thuốc, đừng nói rằng “ai đó hút thuốc mà vẫn sống thọ” để làm cái cớ.
Hay bạn thấy một ai đó dù không làm việc chăm chỉ, nhưng họ vẫn sống trong biệt thự và lái xe hơi sang trọng, bạn cũng không làm việc chăm chỉ giống như họ sao? Bạn chỉ nhìn thấy bề ngoài của họ mà không thấy được đằng sau họ là một ông bố giàu có hay đầy quyền lực. Đừng hút thuốc nữa, hãy bỏ nó ngay từ bây giờ!
